Notarialne poświadczenie dziedziczenia
Jest to alternatywa dla sądowego postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Odbywa się przy udziale wszystkich osób zainteresowanych, tj. spadkobierców ustawowych i testamentych oraz osób, na rzecz których spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne.
Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Dokument ten wskazuje kto i w jakich udziałach dziedziczy po osobie zmarłej.
Kiedy notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia?
Notariusz może poświadczyć dziedziczenie po osobie, która miała nadany numer PESEL. Z tego powodu notariusz nie może poświadczyć dziedziczenia po osobach zmarłych przed dniem 1 lipca 1984 roku.
Notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia na podstawie ustawy lub testamentu, z wyłączeniem testamentów szczególnych.
Jak przebiega poświadczenie dziedziczenia u notariusza?
Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia poprzedza spisanie protokołu dziedziczenia.
Protokół ten może obejmować oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jeżeli od dnia śmierci spadkodawcy nie upłynęło 6 miesięcy.
W przypadku dziedziczenia testamentowego notariusz sporządza także protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu.
W przypadku gdy osoby zainteresowane nie mają wiedzy na temat testamentów spadkodawcy – notariusz na ich wniosek przeszukuje Notarialny Rejestr Testamentów.
Procedura notarialnego stwierdzenia dziedziczenia obejmuje również rejestrację aktu poświadczenia dziedziczenia w centralnym Rejestrze Spadkowym prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną.
Po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz wysyła go do urzędu skarbowego. Jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość – akt poświadczenia dziedziczenia przekazywany jest dodatkowo do wydziału geodezji. Ponadto notariusz zawiadamia sąd prowadzący księgi wieczyste o zmianie właściciela nieruchomości.
Dokumenty do notarialnego ustalenia praw do spadku
Aby dokonać poświadczenie dziedziczenia u notariusza musisz przekazać mu dane spadkobierców i zapisobierców. Konieczne będą także odpisy skrócone akt stanu cywilnego tych osób. Będą to akty urodzenia, a w przypadku osób, które zmieniły nazwisko w związku z zawarciem lub ustaniem małżeństwa – akty małżeństwa z odpowiednią adnotacją. Jeżeli dziedziczy małżonek – odpis skrócony aktu małżeństwa wydany po śmierci spadkodawcy.
Jeżeli spadkodawca w chwili śmierci był wdowcem lub wdową – odpis skrócony aktu zgonu wcześniej zmarłego małżonka.
Niezbędny będzie oczywiście akt zgonu spadkodawcy oraz dokument poświadczający jego numer pesel (dowód osobisty, paszport lub zaświadczenie z ewidencji ludności). Musisz też wskazać miejsce ostatniego zwykłego pobytu spadkodawcy.
Powinieneś również przedłożyć notariuszowi wszystkie istniejące testamenty spadkodawcy oraz podać mu numery ksiąg wieczystych prowadzonych dla wszystkich wchodzących w skład spadku praw podlegających ujawnieniu w księdze wieczystej.
Kiedy notariusz nie może sporządzić APD?
Notariusz nie może sporządzić aktu poświadczenia dziedziczenia między innymi, gdy został już uprzednio sporządzony lub w stosunku do spadku zostało wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Ponadto nie może go sporządzić gdy toczy się już postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po danej osobie. A także gdy okaże się, że przy sporządzaniu protokołu dziedziczenia nie są obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi lub zapisobiorcy windykacyjni albo, że istnieją lub istniały nieotwarte lub nieogłoszone testamenty.
Obowiązek zgłoszenia nabycia praw do spadku
Po uzyskaniu zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia spadkobiercy muszą zgłosić nabycie spadku do właściwego urzędu skarbowego.
Ponadto jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość, spadkobiercy powinni ujawnić się jako współwłaściciele nieruchomości w księdze wieczystej. Dołączając do wniosku wypis aktu poświadczenia dziedziczenia i potwierdzenie dokonania opłaty sądowej.